phòng bệnh hô hấp
Mất:7 phút, 20 giây để đọc.

Làm thế nào để phòng bệnh hô hấp cho người cao tuổi? Khi chuyển mùa, thời tiết và độ ẩm không khí sẽ thay đổi thất thường khiến cơ thể không kịp thích nghi. Đây là môi trường thuận lợi cho các loại vi rút, vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp hoạt động mạnh nên đây là thời điểm bùng phát nhiều bệnh đường hô hấp, nhất là những đối tượng có hệ miễn dịch suy giảm như trẻ em và người già.

Các bệnh về đường hô hấp thường gặp khi chuyển mùa như cảm lạnh, viêm mũi họng, viêm họng hạt, viêm phế quản, viêm phổi và các bệnh mãn tính dễ tái phát như: hen phế quản, giãn phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)… sẽ càng trầm trọng hơn. Và khi gặp những điều kiện thuận lợi, tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Tại sao các bệnh đường hô hấp thường gặp vào lúc giao mùa?

  • Thay đổi khí hậu vào thời điểm giao mùa khiến nhiệt độ thay đổi thất thường; từ nóng chuyển sang lạnh và từ nắng chuyển sang mưa trong một ngày. Khi sự biến động nhiệt độ diễn ra nhanh sẽ làm hệ miễn dịch của bạn bị suy yếu. Bên cạnh đó các virus gây bệnh cảm lạnh dễ dàng phát triển; và lan truyền hơn trong điều kiện khí hậu lạnh, ẩm. Đường hô hấp là nơi mà nhiều mầm bệnh dễ dàng xâm nhập khi chúng ta hít thở. Do đó, các triệu chứng như ho và ngứa họng rất phổ biến khi thời tiết thay đổi.
  • Siêu vi gây bệnh đường hô hấp ví dụ như virus cúm phát triển dễ dàng hơn vào thời tiết lạnh so với mùa nóng.

Tại sao các bệnh đường hô hấp thường gặp vào lúc giao mùa?

  • Không khí dễ bị tù túng, kém lưu thông do vào mùa lạnh mọi người có khuynh hướng ít di chuyển ra ngoài đường mà ở trong nhà nhiều hơn; đóng các cửa để tránh không khí lạnh xâm nhập. Đây là yếu tố thuận lợi làm các tác nhân vi sinh vật nếu tồn tại trong không khí có khả năng sinh sôi nảy nở nhiều hơn.
  • Vào mùa lạnh, ngày ngắn đêm dài; số giờ có ánh sáng mặt trời trong ngày cũng giảm đi. Đặc biệt là ở các tỉnh phía Bắc có nhiều ngày không nhìn thấy mặt trời. Ánh mặt trời có tia cực tím là một tác nhân rất quan trọng để tiêu diệt các tác nhân vi sinh vật. Vào mùa đông ánh sáng mặt trời ít đi; cũng là một lý do nữa làm cho vi sinh vật dễ sinh sôi nảy nở hơn nữa.

Các bệnh đường hô hấp người cao tuổi thường gặp

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến NCT mắc bệnh; trong đó nguyên nhân thường gặp nhất là sự thay đổi thời tiết làm tái phát các bệnh mạn tính của hệ hô hấp; các yếu tố ô nhiễm môi trường, các bệnh lý nhiễm khuẩn vùng răng miệng… Đặc biệt các bệnh do tuổi tác như: đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, suy gan, suy thận… làm hệ miễn dịch cơ thể suy yếu khiến dễ mắc bệnh hô hấp.

Viêm mũi họng

Viêm mũi họng là một bệnh có thể gặp quanh năm. Nhưng vào mùa lạnh người cao tuổi hay gặp nhất gây nên hiện tượng hắt hơi, sổ mũi, chảy mũi nước; đau rát họng gây ho, tức ngực, có khi gây khó thở.

Viêm họng mạn tính kéo dài (thường gọi là viêm họng hạt), hoặc viêm mũi mạn tính rát. Khi thời tiết thay đổi đều có khả năng tái phát. NCT vào mùa lạnh còn hay mắc viêm phế quản, phổi.

Viêm phổi, hen suyễn

Một điều cần lưu ý là viêm phế quản, viêm phổi cấp tính ở người cao tuổi do lạnh thân nhiệt thường không tăng cao như người trẻ tuổi. Nên dễ nhầm là bệnh nhẹ, ít được người nhà quan tâm; do đó dễ dẫn đến bệnh nặng, đến khi vào bệnh viện thì bệnh đã rất nặng.

Viêm phổi, hen suyễn

Một số người có bệnh mạn tính như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thì vào mùa lạnh bệnh rất dễ tái phát, dễ xuất hiện các biến chứng. Yếu tố thuận lợi gây bệnh trước hết phải kể đến người nghiện hút thuốc lá, thuốc lào; khi hít vào đường hô hấp sẽ làm tổn thương các nhu mô phổi (tổ chức phổi) do đó làm tăng nguy cơ bội nhiễm.

Môi trường ô nhiễm, nhiều bụi, khói của bếp than, bếp củi, bếp dầu, nhà ở chật chội; không thông thoáng cũng là những yếu tố thuận lợi làm cho người cao tuổi dễ mắc các bệnh đường hô hấp, nhất là vào mùa lạnh. Một số bệnh mạn tính kéo dài ở NCT như tăng huyết áp, đái tháo đường; bệnh về rối loạn nội tiết cũng là những lý do làm tăng nguy cơ viêm đường hô hấp vào mùa lạnh ở NCT.

Dấu hiệu nhận biết

Đa số NCT khi mắc các bệnh đường hô hấp không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt, điển hình: Sốt – có thể không sốt hoặc sốt không cao; Ho – ho ít, ho húng hắng kèm theo khả năng ho khạc đờm kém nên rất dễ bỏ sót. Ngoài ra, còn có một số biểu hiện lâm sàng khác: chảy nước mũi, đau ngực, rét run, khó thở,… Một số người bệnh thậm chí chỉ có biểu hiện rối loạn ý thức, chậm chạp, lú lẫn…

Do tuổi cao, khi NCT sốt không cao, ho khạc đờm kém, nên khi mắc viêm phổi cũng khó phát hiện; dễ bỏ sót kèm theo NCT thường đi khám bệnh muộn, khi bệnh đã nặng, có các dấu hiệu: viêm phổi nặng, suy hô hấp, rối loạn tâm thần…

Phòng bệnh hô hấp thế nào?

Giữ ấm cho cơ thể

Việc giữ ấm cho cơ thể là biện pháp hàng đầu để phòng bệnh; nhiệt độ thấp kèm với độ ẩm cao khiến cơ thể người già rất dễ bị nhiễm lạnh, dẫn đến viêm đường hô hấp. Thường xuyên mặc đủ ấm, chú ý giữ ấm đầu, cổ, ngực, đôi bàn chân; không nên đi xa, không đi chơi khuya, nhất là những ngày trời rét, cần tránh ra ngoài. Đặc biệt là không ra ngoài trời khi vừa uống rượu, bia… để đề phòng cảm lạnh. Khi nhiệt độ thay đổi đột ngột từ nóng chuyển sang lạnh hoặc lạnh vừa chuyển sang rét đậm thì NCT nên hạn chế ra khỏi nhà lúc sáng sớm.

Giữ gìn nếp ăn uống và sinh hoạt tốt

Duy trì nề nếp sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi. Có thể vẫn tập thể dục hoặc đi lại; vận động thân thể ở trong nhà không nên ra khỏi nhà khi thời tiết còn lạnh, nhất là lúc đang có gió mùa. Cần vệ sinh họng, miệng sạch sẽ thường xuyên hằng ngày như đánh răng đều đặn trước và sau khi ngủ dậy; súc họng bằng nước muối sinh lý (có thể tự pha chế).

Về ăn uống, nên ăn đúng bữa; tránh quá bữa, bỏ bữa nhưng cũng không ăn quá nhiều bữa; dù ngon miệng cũng chỉ nên ăn no vừa phải, nên giảm khối lượng thức ăn, chỉ nên ăn no bụng từ 70-80%. Một bữa ăn quá no như một “stress tiêu hóa” có thể gây ra những hậu quả xấu.

Tăng cường chất dinh dưỡng

Người có bệnh tim mạch, nếu ăn quá no sẽ làm máu dồn nhiều về dạ dày; để tăng cường tiêu hóa thức ăn dẫn đến thiếu máu cục bộ ở cơ tim và não bộ làm phát sinh các cơn đau thắt ngực; nhồi máu cơ tim, gây mất ngủ, nhức đầu, ù tai, chóng mặt. Giảm độ tập trung chú ý, thậm chí gây đột quỵ nếu có tình trạng thiểu năng tuần hoàn trước đó.

Tăng cường chất dinh dưỡng

Chất lượng bữa ăn nên tăng cường nhiều đạm, đường như: thịt lợn nạc, gà; bò, tôm, cua, trứng, sữa… Đặc biệt lưu ý, NCT không nên ăn thịt mỡ, thịt đông; các loại giò chả, xúc xích, bánh kẹo, bia rượu, nước ngọt.

Bỏ các chất kích thích

Cần bỏ thuốc lá, thuốc lào, nhất là những NCT đã bị các bệnh mạn tính như viêm họng; viêm phế quản, hen suyễn, viêm xoang. Bên cạnh đó, những người già đã có tiền sử bệnh tăng huyết áp; cần uống thuốc đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ.

Mùa lạnh, người lớn tuổi cũng cần tắm; rửa hàng ngày hoặc vài lần/tuần.

Nguồn: suckhoedoisong.vn